Dilde Jargon Nedir?
Jargon; aynı meslekte olan insanların veya aynı topluluğa mensup olan insanların kullandığı, o topluluğa veya o mesleğe mensup olmayan fertlerin anlayamayacağı bir biçimde oluşturulmuş özel bir dildir. Jargonlar her ne kadar anlaşılmaması istense de birçoğumuz tarafından anlaşılmaktadır. Jargon dillerini argoya benzetseler de ikisi aynı şey değildir. Argo, olumsuz bir anlam ifade ederken jargon her ne kadar “bozuk dil” olarak görülse de herhangi bir olumsuz anlamı yoktur.
Genel kültür olarak bir bilgi: Jargon, dilimize Fransızcadan gelmiş bir kelimedir. Türkçe anlamı bozuk dil, bozulmuş dildir.
Neredeyse tüm mesleklerin kendine ait jargonu vardır. Aşağıdaki örnekler jargon dillerinden birkaçıdır.
Örnekler
1) Tıp Jargonu;
– Hasta iki gün önce MI’dan hayatını kaybetti. (Buradaki MI, kalp krizi anlamına gelmektedir.)
2) Öğretmen Jargonu;
– Öğrenciler veli toplantısında ne konuşulacağını merak ediyorlar mı? (Buradaki veli toplantısı, düzenli olarak öğrenci velisi ile öğretmenlerin yaptıkları toplantılardır.)
3) Dolmuş Jargonu;
– Kazım Bey altı senedir bu yolları döver. ( Buradaki yol dövmek, sürekli aynı hatta çalışmak anlamına gelir.)
– Eğer herhangi bir sorun olmazsa yarım saat sonra İstanbul’a giden araba kalkacak. ( Buradaki araba kaldırmak, otobüsü sefere göndermek anlamına gelir.)
4) Polis Jargonu;
– İki hafta önce Salı günü suçluyu enterne ettiler. ( Buradaki enterne etmek, tutuklamak anlamına gelir.)
– Uzman dedektifler sonunda çetenin zulasını bulmuşlar. ( Buradaki zula, suçluların silah, uyuşturucu, suç malzemesi ve bunun gibi şeyleri sakladıkları yerlere verilen addır.)
– Emniyet amirleri öğleden sonra karakola doğru gideceklermiş. ( Buradaki karakol, polislerin toplandıkları bina, polis merkezi anlamına gelmektedir.)
– Sokaktaki evsiz adamı suçsuz yere kelepçelediler. (Buradaki kelepçelemek, kelepçeyle bağlamak anlamına gelir.)
5) Öğrenci Jargonu;
– Burada tanıdıklarımın arasında Ahmet kadar ezik biri yok. ( Buradaki ezik, başarısız gördükleri veya havalı olmayan kişiler için kullandıkları lakaptır.)
– En arka sırada oturan sessiz çocuk birden yükseldi. (Buradaki yükselmek, sinirlenmek anlamına gelir.)
– Ali son iki haftadır hiç durmadan matematik sınavına yardırıyor. (Buradaki yardırmak, tüm gücüyle o işe yönlenmek anlamına gelir.